Hoe gaan gemeenten om met dagbesteding?
Begin 2016 heeft Movisie het beleid van gemeenten rondom dagbesteding van 10 kleine en 25 middelgrote en grote gemeenten geïnventariseerd. De inventarisatie biedt inzicht in de ontwikkelingen en trends in deze gemeenten. Gemeenten zien geen grote veranderingen in het gebruik van dagactiviteiten. Maar vernieuwing is in aantocht!
Bij dagbesteding gaat het om zinvolle dagbesteding, gericht op het behoud of de ontwikkeling van vaardigheden van mensen. De inventarisatie geeft een overzicht van hoe gemeenten invulling geven aan dagbesteding en welke ambities en uitdagingen zij voor de komende periode zien.
Invulling van dagbesteding door gemeenten
Op verschillende manieren geven gemeenten invulling aan dagbesteding. Gemeenten gebruiken een indeling in niveaus, vormen of categorieën om de dagbesteding te organiseren. Het beeld is dat gemeenten geen grote veranderingen zien in het gebruik van dagactiviteiten, ook niet als het gaat om maatwerkvoorzieningen. Wel onderzoekt een meerderheid van de gemeenten de mogelijkheden om het aanbod te vernieuwen. Sommige gemeenten hebben daar al stappen in gezet.
Vernieuwing in dagbesteding
In november 2015 maakte Movisie de publicatie Vernieuwing in dagbesteding: 45 projecten. Hierin staat een overzicht van 45 innovatieve projecten in het brede veld van dagbesteding: van open inloop voor licht dementerenden tot begeleid vrijwilligerswerk, van arbeidsmatige dagbesteding tot sport voor mensen met een verstandelijke beperking.
Hoe is de verdeling tussen algemene en maatwerkvoorzieningen?
Het beeld is dat er eerst wordt gekeken naar de mogelijkheden binnen de algemene voorzieningen. Bij complexere problematiek (zoals bij zwaardere dementie en ggz-problematiek) is er maatwerkaanbod. Verder geven gemeenten aan dat er geen grote verschuivingen hebben plaatsgevonden naar meer algemene voorzieningen of naar meer maatwerk. Binnen gemeenten wordt wel bekeken, via onderzoeken en pilots, of er meer gebruik kan worden gemaakt van algemene voorzieningen. Gemeenten denken dat maatwerk en algemene voorzieningen altijd naast elkaar zullen blijven bestaan.
Doelgroepen en dagbesteding
Alle gemeenten geven aan rekening te houden met de specifieke behoeften en mogelijkheden van cliënten. Het grootste deel van de gemeenten kiest voor een combinatie: zowel een individuele insteek - waarbij de ondersteuningsvraag leidend is - als sturing op aanbod waarbij rekening gehouden wordt met specifieke doelgroepen (zoals dementie, ggz, verpleging, verzorging en thuiszorg).
Wat zijn de toekomstplannen?
De verwachting is dat er meer gekeken gaat worden naar de mogelijkheden voor dagbesteding binnen de algemene voorzieningen. Gemeenten verwachten dat binnen het brede sociale domein voorliggende voorzieningen steeds verder worden uitgebouwd. Zo ontstaat er een meer integraal aanbod en meer samenwerking tussen aanbieders. Gemeenten vinden het nu nog te vroeg om aan te geven of er zich verschuivingen voordoen.
