10 keer vraag en antwoord over intersekse
Intersekse is nagenoeg onzichtbaar in Nederland. Terwijl naar schatting ruim 190.000 intersekse personen in Nederland zijn geboren met een lichaam dat niet overeenkomt met het beeld dat we doorgaans van een mannen- of vrouwenlichaam hebben. Deze publicatie beantwoordt 10 vragen over intersekse.
Hoe kun je intersekse personen ondersteunen?
Naar schatting zijn er ruim 190.000 intersekse personen in Nederland. Zij zijn geboren met een lichaam dat niet overeenkomt met het beeld dat we doorgaans van een mannen- of vrouwenlichaam hebben. Denk aan geslachtskenmerken, hormoonbalans of de chromosomen. Door schaamte en het taboe dat erop rust blijft deze groep nagenoeg onzichtbaar. Deze handreiking beantwoordt 10 vragen over intersekse en wat je als sociaal professional voor intersekse personen kunt doen.
Intersekse gaat niét over seksuele oriëntatie of genderidentiteit. De meeste intersekse personen hebben een mannelijke of vrouwelijke genderidentiteit en zijn heteroseksueel. Maar net als andere mensen kunnen zij ook een lesbische, homoseksuele of biseksuele oriëntatie hebben of zich identificeren als transgender persoon. In de handreiking 10 keer vraag en antwoord over intersekse beantwoorden Movisie en het NNID de vragen:
- Wat is intersekse?
- Hoeveel intersekse personen zijn er?
- Is intersekse een medische kwestie?
- De plaats van intersekse in LHBTI?
- Wat is de situatie in Nederland en Europa?
- Waarom zijn intersekse personen onzichtbaar?
- Worden intersekse personen voldoende beschermd door de wet?
- Wat kunnen gemeenten doen?
- Wat kunnen sociale professionals doen?
- Waar vind ik meer informatie?
Download de handreiking
Handreiking LHBT-intersekse-2020.pdf 1.78 MB
Schaamte
Waarom is het belangrijk aandacht en kennis te hebben over intersekse personen? Volgens het NNID komt het nog steeds voor dat artsen de lichamen van intersekse kinderen middels operaties en hormoonbehandelingen aanpassen naar wat nu past binnen het idee van een jongenslichaam of een meisjeslichaam. Ook volwassenen krijgen nog vaak te maken met niet-noodzakelijke zorg die ze misschien niet willen, maar krijgen ‘omdat het zo hoort’. Intersekse personen krijgen vandaag de dag nog steeds te horen dat ze maar beter niet kunnen praten over hun intersekse zijn. Deze onzichtbaarheid van intersekse maakt het ook voor de jongere generaties moeilijk om met anderen te praten over hun lichaam. Dit kan effect hebben op het functioneren op school en op het werk.
Minderheidsstress
Vanwege de onzichtbaarheid, het stigma en het taboe zijn er veel volwassenen, jongeren en kinderen die uit schaamte en angst voor reacties uit de omgeving niet open durven zijn. Movisie onderzoeker Ceronne Kastelein: ‘Het gevoel of de verwachting dat ze gepest zullen worden, of uitgesloten kunnen worden wanneer ze er eerlijk over zijn. Het veroorzaakt stress die we terugzien bij zien we ook terug bij alle groepen binnen de LHBTI-gemeenschap. Het wordt ook wel minderheidsstress genoemd: de extra stress die mensen ervaren vanwege hun minderheidsstatus. LHBTI-personen die veel minderheidsstress ervaren hebben een slechtere psychische gezondheid.’
De I van LHBTI
Vaak worden intersekse personen (I) in beleid bij de groep LHBT’s gevoegd. Kastelein: ‘Hoewel er grote verschillen zijn tussen de groepen kan het toevoegen van de I wel bijdragen aan erkenning en zichtbaarheid. Meer informatie over en aandacht voor intersekse kan leiden tot meer emancipatie en begrip’. Achteloos of onjuist LHBTI-beleid voeren zonder dat het daadwerkelijk over de I gaat, werkt marginaliserend of roept vragen op. Het antwoord op deze 10 vragen is een begin voor sociaal werkers en beleidsmedewerkers die intersekse personen willen helpen met hun plek in de maatschappij.’
Update
De afgelopen jaren is veel gebeurd op het gebied van emancipatie en zichtbaarheid van intersekse personen. Er is in Europa meer onderzoek gedaan naar Intersekse personen, gemeenten en professionals gaan vaker aan de slag met het thema en tijdens de Utrecht Pride van 2019 voer er een intersekse boot mee. Deze recente ontwikkelingen zijn opgenomen in de geüpdatete versie van deze handreiking.Deze uitgave is een update van de versie die uitkwam in 2016, geschreven door Juul van Hoof en Miriam van der Have.
