Vrijwilligerswerk door vluchtelingen: gemeente maak het mogelijk!

Vluchtelingen kunnen na het verkrijgen van een verblijfsstatus beginnen met het opbouwen van een nieuwe toekomst in een nieuw land. Hoe zij dat doen, bepalen zij zelf. Wel zijn er een aantal verplichtingen, zoals de inburgeringsplicht. En wat kan de gemeente doen? Inzetten op vrijwilligerswerk biedt veel mogelijkheden.

Vluchtelingen die een uitkering aanvragen, vallen onder de Participatiewet en krijgen mogelijk een re-integratie traject. Participatie is natuurlijk meer dan werk. En voor veel vluchtelingen zal zeker in het begin betaald werk (nog) niet haalbaar zijn, bijvoorbeeld door de taalkloof of vanwege diploma’s die niet erkend worden. Het is belangrijk om hen niet aan de kant laten staan maar te investeren in hun maatschappelijke participatie. Vrijwilligerswerk biedt daarvoor legio mogelijkheden. De meeste vluchtelingen vinden echter niet zelf de weg naar het brede aanbod hiervoor. U kunt als gemeente mogelijkheden creëren om hen te laten kennismaken met vrijwilligerswerk en te bemiddelen naar een passende match.

Wat levert het op?

Vrijwilligerswerk door nieuwkomers kan veel opleveren. Extra ‘handjes’ en meer diversiteit voor vrijwilligersorganisaties en plezier en voldoening voor vrijwilligers. Daarnaast is vrijwilligerswerk ook een middel tot maatschappelijke participatie en inburgering, bijvoorbeeld door het oefenen van de taal en het opdoen van sociale contacten. Doordat vluchtelingen vaardigheden en ervaring opdoen, hun sociale netwerk vergroten, maken ze sneller kans op een baan.  

Hoe kunt u het aanpakken?

Het is het belangrijk om beleidsterreinen met elkaar te verbinden en acties op elkaar af te stemmen. Zorg daarom dat u elkaar goed weet te vinden binnen uw gemeente. Bijvoorbeeld door koffie te gaan drinken met uw collega’s die gaan over volwasseneducatie, WMO of de uitvoering van de Participatiewet. Wilt u het wat meer gestructureerd aanpakken, dan is het Participatiewiel van Movisie een handig instrument. Het is een leidraad voor integrale participatiebevordering. Speciaal gemaakt voor beleidsmakers en activeerders.

Ook voor het werven, kennis laten maken met vrijwilligerswerk en daadwerkelijke bemiddelen hoeft u het wiel niet uit te vinden. Er is al veel kennis en ervaring beschikbaar, mogelijk ook in uw gemeente! Een aantal voorbeelden:

Kansenbeurs

Het organiseren van een kansenbeurs is een succesvolle manier om vluchtelingen en aanbieders van vrijwilligerswerk met elkaar te laten kennismaken. Een vrijwilligersmarkt waar organisaties hun organisaties en vacatures presenteren en vluchtelingen kunnen vertellen wat zij hierin kunnen betekenen. Tijdens het programma Duizend en één Kracht zijn er in verschillende gemeenten dergelijke kansenbeurzen georganiseerd voor migranten- en vluchtelingen. Verschillende gemeenten hebben dit concept in verschillende varianten als jaarlijks terugkerend evenement georganiseerd.

Snuffelstages

Als mensen nog bezig zijn met hun verplichte inburgering zitten, hebben ze meestal genoeg aan hun hoofd. Ze spreken de Nederlandse taal nog niet zo goed en vrijwilligerswerk doen is er vaak nog niet bij. Wel is dit een goede periode voor kennismaking met vrijwilligerswerk en de verschillende organisaties die dat aanbieden. Dit kan bijvoorbeeld door kennismaken met vrijwilligerswerk in te bedden in de inburgeringscursus. Door daar een praktijkonderdeel bij aan te bieden, kunnen vluchtelingen daadwerkelijk kennis maken met verschillende soorten vrijwilligerswerk. Vrijwilligerscentrale Amsterdam (VCA) heeft op deze manier ook al concrete matches gerealiseerd. Sinds begin dit jaar heeft VCA aan zo’n veertig vluchtelingen voorlichting over vrijwilligerswerk gegeven.

Gezonder door vrijwilligerswerk

Ook voor asielzoekers biedt vrijwilligerswerk perspectief. Tijdens hun verblijf in het asielzoekerscentrum hebben zij weinig om handen. Dit heeft negatieve invloed op hun gezondheid en psychisch welbevinden. Vrijwilligerswerk kan dan helpen. De vrijwilligerscentrale Utrecht heeft daarom samen met Pharos en het asielzoekerscentrum het project 'Aan de slag' opgezet om asielzoekers in te zetten als vrijwilliger bij lokale maatschappelijke organisaties.

Kennisplatform Intergratie & Samenleving

Kennisplatform Integratie & Samenleving – een programma waarin Movisie participeert- doet momenteel een bredere verkenning naar beschikbare aanpakken voor participatie van vluchtelingen. Tegelijkertijd inventariseert het kennisplatform vragen en behoeften van gemeenten hierover om gericht te kunnen adviseren over de een goede match van vraag en beschikbaar aanbod.

Laat het ons weten als u specifieke vragen heeft over participatie van vluchtelingen in uw gemeente. U kunt daarvoor een email sturen naar Jolanda Elferink of Bora Avric.