U vindt het vanzelfsprekend, wij noemen het mantelzorg

Den Haag mantelzorgvriendelijke stad

Den Haag wil een mantelzorgvriendelijke gemeente zijn. Dat betekent meer dan alleen het ondersteunen van mantelzorgers. Ook apothekers, ondernemers en werkgevers hebben een rol.

‘Veel mensen die mantelzorger zijn, weten niet dat er aanbod is om hen te ondersteunen’, vertelt Wim Karreman, beleidsmedewerker van de gemeente Den Haag. ‘Ze vinden het normaal dat je voor je kind of partner zorgt. Maar mantelzorg gaat verder dan het smeren van boterhammen voor je partner. Bijvoorbeeld als je elke dag het brood van je partner moet smeren omdat je partner het zelf niet meer kan. Dan gaat het ‘gewoon voor elkaar zorgen’ over in mantelzorg. Mantelzorg overkomt je.’

Gevarenzone

Met de campagne ‘U vindt het vanzelfsprekend, wij noemen het mantelzorg’ wil de gemeente mantelzorgers bereiken en beter ondersteunen. ‘De campagne is gericht op bewustwording. Weet u wel dat u mantelzorger bent? En hoe gaat het eigenlijk met u?’, vertelt Marilou Koster, communicatieadviseur van de gemeente. ‘Het nemen van rust is heel belangrijk om overbelasting te voorkomen. Er zijn groepen mantelzorgers die in de gevarenzone zitten wat betreft overbelasting. Passende ondersteuning is daarom belangrijk. Maar eerst moeten mensen zich realiseren dat het over hen gaat.’

Wat vindt Movisie van de Haagse campagne?
‘Zorg voor een naaste is te vergelijken met estafettelopen: anderen nemen tijdig het stokje over. Zo blijft de mantelzorger in balans. In ons Balansmodel wordt dit toegelicht’, aldus Movisie-adviseur Hans Alderliesten. ‘Uit onderzoek weten we dat er vier factoren zijn die invloed hebben op de balans van de mantelzorger.

  1. Het je eigen maken van de mantelzorgrol.
  2. Het al dan niet aanpassen aan andere verplichtingen.
  3. Het vergroten of verkleinen van de rol van het zorgnetwerk.
  4. De draagkracht en energiebalans.

De rolacceptatie is belangrijk, maar ook dat de mantelzorger op de hoogte is van de ziekte, context en ondersteuningsmogelijkheden. De gemeente Den Haag laat zien hoe je dit kunt doen: bewustwording, informeren van doelgroepen, inzetten op voorzorg en vergroten van netwerkelasticiteit. Het is belangrijk voor de mantelzorger om in balans te blijven, om zowel de zorg vol te kunnen houden als ook andere verplichtingen voort te kunnen zetten.’

Apotheek

De campagne is door de hele stad te zien en loopt al geruime tijd. Diverse middelen worden ingezet zoals commercials, flyers, billboards, een high tea. Slaat de campagne aan? Volgens Koster is een toename van bezoekers van de website denhaagmantelzorg.nl te zien. ‘Wij richten ons op verschillende groepen mantelzorgers. De centrale boodschap wordt vertaald en aangepast aan de doelgroep. Jonge mantelzorgers bereik je op het sportveld en migrantenmantelzorgers via platforms en vertrouwenspersonen.’ Karreman: ‘We kijken naar het zorg- en leefpad om mantelzorgers te bereiken. Sommige mantelzorgers komen vaak bij de apotheek. Het is dus niet gek als een apotheker vraagt: ‘Ik zie u best vaak, hoe gaat het eigenlijk met u?’ Ook zij kunnen mantelzorgers wijzen op ondersteuning.’

Een apotheker: ‘Ik zie u best vaak, hoe gaat het eigenlijk met uzelf?

Lekker, leuk, luxe

Karreman vertelt dat ook ondernemers en werkgevers betrokken zijn bij de campagne. De ondernemers zijn door de gemeente gevraagd om een webwinkel te vullen met een leuk en praktisch aanbod, variërend van een driegangendiner tot tegoed voor het openbaar vervoer. De webwinkel is de vervanger van het mantelzorgcompliment van de Rijksoverheid. Mantelzorgers die meer dan acht uur per week voor hun naaste zorgen en als zodanig geregistreerd staan bij de gemeente, komen ervoor in aanmerking. ‘Als gemeente hebben we mantelzorgers gevraagd wat ze graag in de winkel zouden zien. Wat daaruit kwam, was: lekker, leuk, luxe. Het verwenmoment. Maar ook praktische ondersteuning zoals boodschappen doen.’

Wat vindt Den Haag van Movisie?
Karreman: ‘De rol van Movisie als landelijk kennisinstituut is belangrijk. Movisie inspireert ons met kennis en praktijkvoorbeelden. Wij herkennen
veel van wat in het Balansmodel staat, daar zijn we dan ook erg blij mee.’ Hij volgde vorig jaar met veel genoegen een masterclass van Movisie. Koster is ook enthousiast over Movisie: ‘Ik vind het waardevol dat Movisie inspirerende praktijkvoorbeelden uit het land in de spotlights zet. Het inspireert me en daagt me uit om het hier in Den Haag ook te gaan doen!’

Pareltjes

Werkgevers worden door de gemeente uitgedaagd mantelzorgvriendelijk te zijn. ‘Dat is meer dan alleen wijzen op wetten en regelingen. Creëer ruimte voor de mantelzorger, want uiteindelijk is de mantelzorger ook werknemer en ben je als ondernemer erbij gebaat dat de combinatie in balans blijft.’ De gemeente ziet voor zichzelf de rol van inspirator en facilitator weggelegd. Karreman: ‘Initiatieven uit de samenleving vinden we belangrijk. Ook als het maar kleine pareltjes zijn, gaan we er regelmatig in mee. Uiteindelijk willen we met elkaar de beweging naar een mantelzorgvriendelijke samenleving maken.’ Koster: ‘We zijn tevreden als mantelzorgers de ondersteuningsmogelijkheden weten te vinden en als mantelzorgers kunnen blijven doen wat ze willen doen.’

Dit artikel verscheen in MOVISIES, relatieblad van Movisie voor het sociaal domein