Stel je eens deze campagne  voor: 'Laat jij jouw meisje genoeg meisje zijn?' In het filmpje zie je meisjes ‘tutten’ met poppen en make-up’. Rustig zitten ze te punniken, te haken en te breien. Als klap op de vuurpijl kan ieder meisje een zacht zoemend stofzuigertje winnen om haar vrouwelijkheid alle ruimte te geven! Doel van de campagne is dat alle Nederlandse opvoeders zich gaan afvragen of ze meisjes wel genoeg stimuleren om zich als een écht meisje te ontplooien.

Een échte jongen?

Onvoorstelbaar natuurlijk zo’n campagne. Want zo draaien we honderd jaar vrouwenemancipatie terug. Meisjes brengen we terug naar de poppenhoek, daarna naar de huishoudschool, en dan zetten we ze achter het aanrecht. Mede dankzij die vrouwenemancipatie is er tegenwoordig ruimte voor jongens en mannen om zich te bevrijden van het keurslijf van mannelijkheid. In plaats van jongens te pushen om een ‘échte jongen’ te zijn moeten we ophouden met invullen wat het voor jongens betekent om zichzelf te zijn.

We moeten ophouden met invullen wat het voor jongens betekent om zichzelf te zijn

Stap achteruit

Emancipator en Movisie zijn twee van de vele organisaties die door lokale, nationale en zelfs internationale overheden betaald worden om emancipatie te bevorderen en genderstereotypen tegen te gaan. De meer dan 20 organisaties die dit stuk mede ondertekenen ervaren de SIRE-campagne als een flinke stap achteruit. Heeft SIRE dan geen gelijk dat veel jongens graag willen stoeien en ‘rouwdouwen’? Inderdaad. Maar elke voetballiefhebber ervaart deze zomer bij het EK vrouwenvoetbal dat ook veel vrouwen behoefte hebben aan beweging en ‘ruw’ spel. Daarvoor moet ruimte zijn, voor jongens én voor meisjes en iedereen daar tussenin. 

Verschillen kleiner dan gedacht

Dinsdag constateerde psycholoog en professor Cordelia Fine in Trouw dat de verschillen tussen jongens en meisjes veel kleiner zijn dan vaak wordt gedacht. Stapels wetenschappelijke studies tonen aan dat wanneer je meisjes en jongens seksestereotype beelden biedt, zij zich zo gaan gedragen. Als deze stereotypen niet worden gehanteerd, lijkt het gedrag en de prestaties van jongens en meisjes veel meer op elkaar. De SIRE-campagne moedigt seksestereotype gedrag aan en daardoor krijgen jongens nóg minder ruimte om zichzelf te zijn.

Vaker gepest

In de 21ste eeuw speelt juist een heel ander probleem dan wat SIRE wil aanpakken. Jongens krijgen voortdurend te horen dat het zo belangrijk is dat ze wel écht mannelijk zijn, dat ze een echte man worden. Dankzij scheldwoorden als ‘homo’ en ‘mietje’ krijgen jongens het elke dag ingepeperd hoe ze zich wel en vooral ook niet horen te gedragen. Jongens die niet aan de norm van ‘stoer’ en ‘mannelijk’ voldoen worden vaker gepest, zo blijkt uit onderzoek van onder meer Gabriel van Beusekom. Gedraagt een jongen zich ‘vrouwelijk’, dan wordt dit keihard afgestraft door zijn leeftijdsgenoten en soms ook nog eens door volwassenen. De boodschap aan jongens is dus: doe vooral niet wat vrouwen doen. Als vrouwen voor anderen zorgen, doe dat dan niet. Als meisjes hun best doen op school, dan doe jij dat dus niet!

Mythes over mannen en vrouwen

Wanneer we het welzijn en de schoolprestaties van jongens willen verbeteren moeten we ons gaan baseren op wetenschappelijke feiten in plaats van op hardnekkige mythes over mannen en vrouwen. De campagne van SIRE is een klassiek voorbeeld van hoe het niet moet.

Dit artikel is vandaag als ingezonden brief geplaatst in Trouw en is geschreven door Jens van Tricht (directeur Emancipator) & Hanneke Felten (onderzoeker en projectleider Movisie).