Hoe nemen sociaal werkers besluiten?
Een nieuw onderzoek naar professionele besluitvorming
Voor miljoenen cliënten en burgers is het belangrijk dat sociaal werkers de goede keuzes maken bij hun ondersteuning en dienstverlening. Tot nu toe was echter weinig bekend over hoe professionele besluitvorming verloopt. In een nieuw onderzoek van Movisie en onderzoeker Marcel Spierts blijkt dat sociaal werkers weliswaar veel besluiten nemen, maar nauwelijks stilstaan bij de overwegingen die daaraan ten grondslag liggen. Organisaties faciliteren geen gemeenschappelijke besluitvorming bij hun professionals en dat neemt alleen maar toe nu veel teams (moeten) overschakelen op zelfsturing.
Vier teams gevolgd
De publicatie ‘Visie en vakbekwaamheid maken het verschil’ biedt inzicht in het handelen van sociale professionals en hoe de kwaliteit van professionele besluitvorming beter kan. Vier verschillende sociale teams én de individuele sociale professionals in die teams zijn onderzocht:
- Een sociaal wijkteam: Samen DOEN, Amsterdam-Zuid
- Een team dat zich richt op activering en participatie: Talentcentrum, Oss
- Een team dat vooral werkt aan zware problematiek, in dit geval schuldenproblematiek: Team Stadsgeldbeheer De Tussenvoorziening, Utrecht
- Een team dat werkt met een strak protocol of richtlijnen: FACT Yulius, Hendrik Ido Ambacht
Pittige conclusies
Sociale professionals ervaren besluitvorming als een ‘zoektocht’ die vooral op gevoel en intuïtie plaatsvindt. Kennis, argumentatie en afweging blijken wel degelijk een grote rol te spelen, maar vaak impliciet. Om de kwaliteit van het interpreteren en afwegen – de kern van het vakmanschap –te verbeteren en breed gedragen besluitvorming te bevorderen, moet de zoektocht nadrukkelijker onderwerp van professioneel beraad zijn. Welke factoren beïnvloeden de vele dagelijkse beslissingen op de werkvloer? Professionals werken met methoden, instrumenten en technieken, voor zover deze in hun werk zijn geïntegreerd. Daarnaast houden zij zich weinig bezig met kennis over wat werkt, over werkzame mechanismen of effectieve interventies. Volgens de auteurs valt hier winst te behalen. De publicatie eindigt met een overzichtelijk model voor besluitvorming.
Met hart en ziel werken aan oplossingen
De verhalen uit de praktijk in ‘Visie en vakbekwaamheid maken het verschil’ geven ook het beeld van professionals die met hart en ziel werken aan het oplossen van ingewikkelde sociale problematiek. Projectleider Peter Rensen van Movisie: 'Vaak gebeurt dit onder buitengewoon ingewikkelde omstandigheden. Zij doen dat met veel aandacht voor de specifieke wensen van de cliënt of burger en leggen daar de nodige creativiteit bij aan de dag. Het is mooi om te zien dat de vier onderzochte teams zich tijdens het onderzoek bewust werden van hoe bij hen besluitvorming tot stand komt. Voor het onderzoek hielden zij een dagboek bij over belangrijke beslissingen. Verschillende professionals gaven te kennen hier mee door te willen gaan. En op basis van de dagboeken ook graag het gesprek met collega’s, teamleiders en opdrachtgevers aan te gaan. Zo blijkt professionele besluitvorming volgens hen een belangrijk onderdeel te kunnen zijn van verantwoording intern en extern.'
Download en/of bestel de publicatie Visie en vakbekwaamheid maken het verschil.
Wil jij meer verdieping over dit onderwerp?
Doe mee aan de workshop: ''Versterk de professionele besluitvorming in jouw team'' of neem contact op voor een uitgebreider leertraject.
