Krista van Mourik, is werkzaam bij Movisie en coördinator van het Expertisepunt Basisvaardigheden. Zij kijkt tevreden terug op het eerste halfjaar van het expertisepunt. ‘We hebben mooie stappen gezet om de samenwerking verschillende groepen professionals op het gebied van laaggeletterdheid te stimuleren en hun effectief handelen te versterken. Zo hebben we drie digitale kennisateliers georganiseerd. In een daarvan, het kennisatelier ‘Basisvaardigheden in coronatijd’, deelden de aanwezigen succesfactoren om in deze crisis in contact te blijven met personen met beperkte basisvaardigheden. Circa zeventig personen - vooral docenten, vrijwilligers en welzijnsprofessionals - deden eraan mee.’

Wat werkt-kennis

Vanaf dag een is het Expertisepunt Basisvaardigheden - meer achter de schermen - bezig om antwoorden te vinden op de vraag wat nou het beste werkt als je de basisvaardigheden van laaggeletterden wilt versterken. Van Mourik: ‘Wat zijn goede aanpakken en succesvolle methodieken? Bestaand onderzoek nemen we hier grondig op door. De inzichten brengen we de komende tijd naar buiten, via de website en bijvoorbeeld bijeenkomsten van het Expertisepunt Basisvaardigheden.’

Partnerschap

Het Expertisepunt Basisvaardigheden is een partnerschap tussen de Stichting Lezen en Schrijven (LES) en Movisie. Zij hebben de taken onderling verdeeld. Van Mourik: ‘De medewerkers van beide organisaties werken aan verschillende focusgebieden. Het focusgebied Vraagbaak wordt uitgevoerd door medewerkers van LES, het focusgebied Onderzoek door Movisie. Bij de focusgebieden Netwerk en Wat Werkt zijn de taken verdeeld en zijn beide organisaties betrokken bij de uitvoering. Door deze werkwijze kunnen we onze complementaire kennis en expertise efficiënt benutten.’

Onderzoeksagenda

Er wordt erg veel onderzoek gedaan naar basisvaardigheden, zegt Van Mourik. Sommige vraagstukken en uitdagingen verdienen extra aandacht en onderzoek. ‘Om die reden stellen wij vanuit het focusgebied Onderzoek ieder jaar een onderzoeksagenda samen met speerpunten voor onderzoek. Daartoe verzamelen we informatie over de behoeften, vraagstukken en uitdagingen rondom basisvaardigheden. Dit doen we op basis van een literatuurverkenning, een vragenlijst, onderzoek en gesprekken met verschillende personen met wetenschappelijke kennis, professionele kennis en ervaringskennis. Op die manier vormen we een zo volledig mogelijk beeld van de behoeften en benodigde kennis om de aanpak van basisvaardigheden te stimuleren.’

Subsidie aanvragen

En keer per jaar kunnen externe partijen, onderzoekers en onderzoeksinstituten bij het focusgebied Onderzoek subsidie voor onderzoek aanvragen. Een onafhankelijke onderzoekscommissie van het Expertisepunt Basisvaardigheden bekijkt welke aanvragen gehonoreerd zouden moeten worden. Ook is de onderzoekscommissie betrokken bij de beoordeling van de experimenten van de subsidieregeling van Tel Mee Met Taal. De onderzoekscommissie brengt hierover preadvies uit aan de subsidieverstrekker, Tel Mee Met Taal, dat uiteindelijk beslist. De onderzoekscommissie bestaat uit twee wetenschappers, twee professionals en twee personen die het perspectief van ervaringsdeskundigen vertegenwoordigen. Zij zijn behalve bij het beoordelen van aanvragen ook betrokken bij het opstellen van de onderzoeksagenda.

'De vele laaggeletterden in Nederland hebben er recht op dat we alles op alles zetten om dat voor elkaar te krijgen'

Ervaringsdeskundigheid

Het benutten van ervaringskennis, naast wetenschappelijke kennis is voor het Expertisepunt Basisvaardigheden cruciaal, benadrukt Van Mourik. ‘De samenstelling van de onderzoekscommissie laat dat goed zien. Ook zijn we momenteel bij het expertisepunt een klankbordgroep met ervaringsdeskundigen aan het opzetten.’

Het Expertisepunt maakt eveneens gebruik van de kennis van professionals en vrijwilligers die zich in de praktijk inzetten voor personen met beperkte basisvaardigheden. ‘Zo zijn we binnenkort aanwezig bij het Ontwikkeling Telt Festival waar we mensen uitnodigen met ons in gesprek te gaan over de onderzoeksagenda.’

Samenwerkingscultuur

Van Mourik hoopt dat er over vier jaar, aan het einde van de looptijd van het expertisepunt, een positieve leer- en samenwerkingscultuur bestaat, waarin verschillende personen en organisaties elkaar actief opzoeken en weten te vinden. ‘Niet alleen binnen de volwasseneneducatie, maar ook binnen sectoren als het sociaal domein.’

Ook spreekt ze de wens uit dat tegen die tijd in over de hele linie meer sprake is van effectief handelen. ‘Het gaat erom dat we het goede goed doen voor mensen met beperkte basisvaardigheden. En dat dat op meer gebaseerd is dan op goede intenties: namelijk op inzichten in wat echt werkt. De vele laaggeletterden in Nederland, het gaat om zo’n 2,5 miljoen mensen, hebben er recht op dat we alles op alles zetten om dat voor elkaar te krijgen.’