Stap 1: Signaleer

De eerste stap bestaat uit het signaleren van een probleem, de aanleiding. In Erp werd in het begin veel sociale overlast opgemerkt. Dat leidde tot de vraag hoe hiermee om te gaan en er iets aan te doen. Om deze vraag te beantwoorden en actie te ondernemen, werd een wijkanalyse uitgevoerd.

Stap 2: Onderzoek

Het onderzoek bestaat uit een wijkanalyse. De wijkanalyse omvat het identificeren van actieve partijen en betrokken individuen in de wijk, evenals welke struikelblokken er zijn. Uit de analyse bleek dat de bewoners een diverse groep zijn en dat er een scala aan actieve partijen zijn, zoals een moskee, islamitische basisschool, protestantse kerk en openbare basisschool.
Sommige verschillen tussen de (groepen) inwoners zetten het samenleven onder druk, zoals:

• vooroordelen;
• taalbarrières;
• botsende waarden;
• gevoel van onveiligheid;
• elkaar niet durven aanspreken;
• financiële moeilijkheden.

Stap 3: Delen en duiden

De signalen uit de wijkanalyse worden door de professionals in de wijk beoordeeld en geëvalueerd. De praktijkverhalen worden toegevoegd zodat een compleet beeld ontstaat. Op basis van de complete analyse werd besloten om de leefbaarheid te verbeteren.

Stap 4: Ontwikkel

In deze fase wordt gezamenlijk de wijkopgave geformuleerd, ondersteund door theoretische benaderingen. De aanpak wordt zorgvuldig overwogen, met aandacht voor zowel polariserende (te vermijden) als verbindende (uit te voeren) maatregelen. Het doel is om mensen actief te betrekken, verantwoordelijkheid te geven en de gemeenschap te versterken.

Die boeken zijn de aanleiding dat ze uit hun isolement komen

Stap 5: Pak aan

Stap 5 bestaat uit samenwerking en netwerkvorming. De gemeentelijke aanjagers spelen een belangrijke rol bij praktische implementaties. In Erp werkten ze heel laagdrempelig en begonnen klein, met gesprekken in de wijk. Ze vroegen waar behoefte aan is en startten binnen een al bestaande groep. Daardoor blijft veiligheid en geborgenheid bestaan – bonding. Ook pasten de aanjagers hun tempo aan de dynamiek van de wijk aan. Daardoor sloot het aan bij de wijk: flexibel en met de mens voorop. Een concreet voorbeeld in Erp: hier woonden vrouwen met een Turkse achtergrond die niet in beeld waren. De gebiedscoördinatoren hebben hen gevraagd waar ze behoefte aan hadden in de wijk. Wat bleek? Ze misten een Turkse bibliotheek. Nu is er een bibliotheek. Daar komen twintig vrouwen twee keer per week samen; ze en lezen elkaar voor en geven duiding in de Nederlandse taal. Die boeken zijn de aanleiding dat ze uit hun isolement komen.

De sleutelpersonen en -organisaties in de wijk zijn belangrijke partners om dit proces mee aan te gaan. Zij weten wat er speelt, kennen de mensen en hun behoeften. De gemeentelijke aanjagers investeren in de relaties met mensen in de wijk, door zelf betrouwbaar te zijn. Ze doen wat ze toezeggen, waardoor er vertrouwen ontstaat.

Stap 6: Vier en verbeter!

Nadat de wensen van de wijkbewoners hebben geresulteerd in praktische oplossingen, is het belangrijk om de resultaten te vieren. In Erp werd een versteende binnentuin omgetoverd tot een aantrekkelijke, groene ontmoetingsplek. Deze plek is ontwikkeld door de verschillende activiteitencommissies te betrekken bij het ontwerpproces. Ze hebben met elkaar bedacht wat er moest komen en hoe dan. De nieuwe ontmoetingsplek werd feestelijk geopend. Zo werken zorgt voor verbinding tussen diverse groepen in de wijk. En, bij een viering kun je direct beginnen met het opnieuw doorlopen van deze stappen. Door meteen, via enquêtes, te vragen naar wensen van de bewoners. Dat stimuleert nieuwe ontwikkeling van activiteiten, op basis van wensen van de betrokkenen.

Rol van gebiedscoördinator en andere gemeentelijke aanjagers

De gebiedscoördinator en andere gemeentelijke aanjagers werken met de aanpak Samenleven in verscheidenheid op deze manier actief aan leefbaarheid en veiligheid van Eindhovense wijken. Ze zijn binnen deze werkwijze ‘kansenscanners’, ‘dynamo’s’ en ‘mogelijk-makers’. Ze zijn altijd op zoek naar natuurlijke plekken om ontmoeting en kennismaking te stimuleren. Vervolgens zorgen ze voor een steuntje in de rug, creëren ze regelruimte. Dat vraagt om transparant kameleonschap van deze werkers. Cruciaal daarbij is de integrale samenwerking binnen de gemeentelijke domeinen sociaal, ruimtelijk en veiligheid.

Deze werkwijze draagt bij aan zelfstandig functionerende gemeenschappen. Gemeenschappen van mensen die wel iets willen, maar dat steuntje nodig (blijven) hebben. In Erp leidt deze aanpak tot een samenhangende gemeenschap. Zo is er vanuit de moskee een Iftar voor de buurt georganiseerd, mét behulp van de Turkse dames van de bibliotheek. Zo zie je dat de bonding-activiteiten ook bijdragen aan bridging tussen verschillende groepen. Zo kent elke wijk unieke kansen op duurzame verbinding.