Armoede en schulden grootste problematiek bij cliënten van sociale wijkteams

Circa 80 procent van de cliënten van wijkteams heeft te kampen met financiële problematiek. En 1 op de 8 kinderen groeit op in een gezin in armoede. Christine Kuiper, projectleider armoede en schulden bij kennisinstituut Movisie: 'Achter deze cijfers gaat veel leed schuil. Sociale professionals in de wijkteams staan dicht bij de mensen om wie het gaat.'

'Om verlichting te kunnen brengen bij acute en schrijnende financiële problemen - denk aan dreigende huisuitzetting of ander leed -, hebben we een Snelle wegwijzer uitgebracht met tips en adressen van vijf organisaties die concreet bijdragen aan het verzachten of verminderen van armoede problematiek van cliënten van sociale professionals', vertelt Christine.

Financiële en sociale crisis treft vooral mensen met een laag inkomen en een lage opleiding. Onder hen in het bijzonder: alleenstaande ouders, alleenstaande jongeren, oudere alleenwonenden en mensen met een geestelijke of lichamelijke beperking. Ziekte of pech bij kinderen, overlijden van partner, werkloosheid; kortom calamiteiten verdiepen de problemen.

Bekijk de Wegwijzer

Stichting Urgente Noden Nederland

SUNN is een lokale publiek-private samenwerking voor individuele noodhulp. Vanuit honderd gemeenten kunnen professionele dienstverleners een beroep doen op een lokale of regionale SUN-organisatie voor incidentele financiële hulp voor hun cliënten. Als het moet binnen 24 uur. Want, ieder jaar gaat het bij ruim 150 duizend huishoudens zodanig financieel mis, dat je als professionele dienstverlener snel zou willen ingrijpen om ze een steuntje in de rug te bieden en erger te voorkomen. SUN-lokaal is er voor financiële hulpvragen van sociale professionals voor hun cliënten. Denk aan maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg, gehandicaptenzorg, maar ook onderwijs en ouderenzorg. Op de lokale SUN websites staat ook meer informatie over het proces van aanvraag.

Kinderen en armoede

Gemeenten ondersteunen kinderen en jongeren die opgroeien in armere gezinnen met voorzieningen. Maar nog lang niet alle kinderen worden bereikt en er is een groot verschil in het aanbod aan voorzieningen per gemeente. Het samenwerkingsinitiatief Sam& biedt de mogelijkheid om lokaal het pakket aan voorzieningen uit te breiden en meer kinderen te bereiken die niet onder minimaregelingen vallen. Het is een samenwerking van landelijke organisaties: Jeugdfonds Sport & Cultuur, Leergeld, Fonds Kinderhulp en Stichting Jarige Job. Sam& biedt daarmee een breed pakket voorzieningen voor onderwijs, sport, cultuur, verjaardag en ontspanning voor kinderen en jongeren van 0 – 21 jaar.

Nationaal Fonds Kinderhulp is één van de vijf fondsen en is aanvullend op het gemeentelijke fonds. Kinderhulp helpt wanneer thuis is geen geld is voor contributie voor een sportclub, schoolkosten, kleding, laptops, muzieklessen, fietsen, dagjes uit, korte vakanties, zwemlessen, kamerinrichting, benodigdheden voor sporten, reiskosten. Top vijf aanvragen bij Kinderhulp:

  1. Vakantiebijdrage
  2. Schoolreis/schoolkamp/werkweek
  3. Dagje uit
  4. Kamerinrichting
  5. Sport / kleding.

Maatschappelijke organisaties die betrokken zijn bij kinderen en jongeren in armoede en goed zicht hebben op de sociale en financiële problemen waarmee een kind/gezin te maken heeft, kunnen via het online portal een aanvraag indienen bij Kinderhulp. Denk aan een organisatie voor maatschappelijk werk, jeugdhulp, een wijkteam van de gemeente, een voedselbank of een kerk. Een contactpersoon registreert zich bij Kinderhulp. Binnen maximaal 3 weken is duidelijk of deze wordt gehonoreerd. Het geld gaat niet naar de gezinnen, maar rechtstreeks naar de aanvragende organisatie.

Een moeder over Stichting Leergeld: 'Ik kreeg een brief van school. Of ik 120 euro wilde overmaken omdat mijn dochter drie dagen naar de Beekse Bergen gaat. Mijn eerste reactie was ‘dat kan niet, dat kan ik niet betalen’. Dat idee, dat doet echt pijn. Ik gun het haar zo graag, maar ik moet rondkomen van 55 euro per maand. Dankzij Leergeld gaat ze toch gewoon mee op schoolkamp.

Download de volledige publicatie

Stichting Leergeld

Stichting Leergeld biedt kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar kansen om te kunnen deelnemen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. Leergeld biedt hen hiermee een springplank, waardoor zij opbloeien, kennis en vaardigheden ontwikkelen en eigenwaarde krijgen. In Nederland zijn op dit moment 97 lokale leergeld stichtingen actief in 253 gemeenten. Ouders kunnen bij Leergeld terecht als er niet genoeg geld is om mee te gaan op schoolreis, te sporten of voor muziekles. Ook kan Leergeld in veel gevallen een (tweedehands) fiets of computer regelen als een kind die niet heeft. De lokale Leergeld stichtingen bepalen zelf welke voorzieningen voor kinderen zij precies vergoeden, op basis van de lokale situatie en de financiële middelen die zij tot hun beschikking hebben. Dit kan dus per gemeente verschillen.

Top vijf aanvragen bij Stichting Leergeld:

  1. Contributie voor een sportclub
  2. Ouderbijdrage voor school
  3. Schoolreis
  4. Zwemles
  5. Fiets

Gaby van den Biggelaar: 'Ouders kunnen bij Stichting Leergeld een aanvraag doen, via de website, per mail of soms telefonisch. Een opgeleide en geïnformeerde intermediair gaat vervolgens op huisbezoek. Tijdens een persoonlijk gesprek inventariseren we hulpbehoefte  en toetsen we de inkomens- en (eventuele) schuldensituatie. Vervolgens bespreken we met hen wat de mogelijkheden zijn op basis van bestaande voorzieningen van anderen, zoals gemeenten of andere instanties/organisaties. Leergeld kan vervolgens ondersteuning bieden bij het aanvragen van deze voorzieningen. Wanneer er geen bestaande voorzieningen zijn waar voor het betreffende kind een beroep op gedaan kan worden, of wanneer deze voorzieningen niet toereikend zijn, kan Leergeld aanvullende hulp bieden in de vorm van giften in natura of vergoeding van kosten aan clubs en scholen. Criterium hierbij is altijd dat de aanvullende hulp bijdraagt aan de doelstelling van Leergeld: het voorkomen van sociale uitsluiting via het bevorderen van ‘meedoen’. Na afhandeling van de aanvragen die bij Leergeld binnenkomen, blijft het contact met de betreffende gezinnen doorgaans bestaan. Afhankelijk van de situatie varieert dit van een telefoontje tot een nieuw huisbezoek.'

Hulpvraag zorgverzekering

Zorgverzekeringslijn is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en geeft persoonlijk advies en praktische tips voor het oplossen van zorgverzekeringsschulden en het afsluiten van een zorgverzekering. Zowel cliënten als sociale professionals kunnen via het gratis telefoonnummer 0800 64 64 644 informatie krijgen. Daarnaast geeft Zorgverzekeringslijn de workshop 'Zo los je zorgverzekeringsschulden op!' aan deze professionals.

Michiel Blom: 'Hulpverleners kunnen ons bellen voor advies op casusniveau. We hebben echter geen toegang tot de administratie van zorgverzekeraars, kunnen dus geen betalingsregeling afsluiten of zien hoe hoog de schuld is. Onze adviezen zijn praktisch van aard en gericht op het voorkomen van grotere problemen. Hulpverleners kunnen daardoor aansturen op het voorkomen van aanmelding voor de wanbetalersregeling of het sneller uitstromen uit de regeling. Daarnaast geven wij, als het gewenst is, ook informatie over het herstellen of het opnieuw afsluiten van een zorgverzekering.'

Een cliënt over Zorgverzekeringslijn: 'Jullie hebben mij goed geholpen. Dankzij jullie advies heb ik een betalingsregeling getroffen met mijn zorgverzekeraar.' En een sociale professional: “Heel fijn dat ik jullie ook kan bellen om een lastige casus te bespreken. De tip om de polis te splitsen heeft ervoor gezorgd dat het gezin niet verder in de problemen kwam.'

Kerken en armoedebestrijding

Steeds meer mensen die in armoede leven, kloppen aan bij de kerken. Kerk in Actie ondersteunt plaatselijke kerkelijke gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland in de aanpak van armoede. Vrijwel alle diaconieën zijn actief op het gebied van armoedebestrijding. Deze inzet varieert van directe steunverlening, participatie in een noodfonds tot het  meewerken aan het programma Schuldhulpmaatje.

Martin Teunissen van Kerk in Actie: 'Vragen die bij ons binnenkomen gaan bijvoorbeeld over: kunnen we een tijdelijke lening krijgen om de huur voor te schieten voor een persoon wiens uitkering maar op zich laat wachten? Hebben jullie misschien mensen in de gemeente met huisraad over voor een gezin dat basale zaken mist? Kunnen jullie ons helpen om de financiën van deze meneer weer op orde te krijgen? Is er een klein potje opdat een kind van een gezin dat in de schuldsanering zit toch nieuwe schoolspullen kan krijgen?'

'Het beschikbare budget en het aantal vrijwilligers van kerkelijke gemeenten lopen uiteen. Elke plaats heeft zijn eigen model. Dus soms moet de vraag gericht worden aan de diaconie, soms aan een diaconaal platform, elders aan een kerkelijk noodfonds. De plaatselijke diaconie weet als het goed is wat de goede ingang is om ondersteuning aan te vragen en wat de procedure is. Het is goed als wijkteams hiervan op de hoogte zijn en contact leggen met kerkelijke gemeenten.'